De afgelopen jaren hebben studenten in Nederland geen basisbeurs meer ontvangen. In plaats daarvan konden ze lenen bij DUO om hun studie te bekostigen. Dit heeft tot veel kritiek geleid en er is veel discussie over het al dan niet herinvoeren van de basisbeurs. Het kabinet heeft plannen om de basisbeurs mogelijk weer in te voeren vanaf het studiejaar 2023/2024. In deze blog zullen we de plannen van het kabinet bespreken en wat de eventuele herinvoering van de basisbeurs voor studenten zou kunnen betekenen.
Hoe werkt de basisbeurs?
Momenteel is de basisbeurs in Nederland nog niet teruggekeerd. Het afschaffen van de basisbeurs was onderdeel van de studiefinanciering hervorming die in 2015 is ingevoerd. Sindsdien krijgen studenten een lening in plaats van een basisbeurs. Er is echter wel discussie over het eventueel terugkeren van de basisbeurs. De regeringspartijen D66, ChristenUnie, CDA en oppositiepartij SP hebben bijvoorbeeld gepleit voor het herinvoeren van de basisbeurs. De exacte invulling van een eventuele terugkeer van de basisbeurs is echter nog onbekend en zal afhangen van politieke besluitvorming.
Als de basisbeurs terug zou komen in het hoger onderwijs, zou dit betekenen dat studenten weer maandelijks een vast bedrag ontvangen om hun studie te bekostigen, zonder dat zij dit bedrag later hoeven terug te betalen. Het zou dan gaan om een gift in plaats van een lening. De basisbeurs is afhankelijk van de woonsituatie van de student en het bedrag kan verschillen. In het komende jaar ontvangen thuiswonende studenten 110,30 euro en een uitwonende student ontvangt 274,90 euro als basisbeurs. Voor het studiejaar 2023/2024 krijgen uitwonende studenten een tijdelijke extra toeslag van 165 euro per maand, om de hoge inflatie te compenseren.
Wie krijgt de basisbeurs?
De heringevoerde basisbeurs zal alleen gelden voor studenten die in het studiejaar 2023/2024 een erkende voltijd- of duale studie volgen en nog in de nominale duur van hun studie zitten. Voor universitaire studenten betekent dit dat ze de basisbeurs krijgen voor de nominale duur van hun bachelor (3 jaar) en master (1 of 2 jaar). Bij hbo-studies duurt de nominale duur doorgaans 4 jaar. Mbo-studenten op niveau 3 en 4 komen ook in aanmerking voor de basisbeurs.
Hoe lang heb je recht op de basisbeurs?
Voorheen kon de basisbeurs maximaal vier jaar worden ontvangen tijdens de bachelorfase en maximaal drie jaar tijdens de masterfase. Hierbij gold wel dat de prestatiebeurs na afloop van de studieperiode werd omgezet in een gift als de student binnen tien jaar zijn diploma haalde. Als een student langer over zijn studie deed dan de voorgeschreven periode, dan werd de basisbeurs omgezet in een rentedragende lening die moest worden terugbetaald. Dit zal bij de herinvoering van de basisbeurs hetzelfde zijn. Ben je al aan het studeren en heb je vanaf studiejaar 2023/2024 nog één jaar te gaan, dan heb je nog maar recht op één jaar basisbeurs. Ben je al aan het studeren en heb je per studiejaar 2023/2024 nog één jaar te gaan, dan heb je nog maar recht op één jaar basisbeurs.
In Mijn DUO kun je inderdaad zien hoeveel resterende maanden prestatiebeurs je nog hebt. De prestatiebeurs is de beurs die je ontvangt tijdens je studie en waarvoor je moet presteren. Als je binnen 10 jaar je diploma haalt, wordt de prestatiebeurs omgezet in een gift en hoef je deze niet terug te betalen. In Mijn DUO kun je ook zien hoeveel maanden van je OV-studentenreisproduct je nog hebt en hoeveel studiefinanciering je hebt ontvangen en nog kunt ontvangen.
Heeft de basisbeurs invloed op de aanvullende beurs?
Nee, de aanvullende beurs heeft geen invloed op de basisbeurs. Het zijn twee verschillende vormen van studiefinanciering die onafhankelijk van elkaar worden toegekend. De basisbeurs is een vast bedrag dat iedere student kan krijgen, terwijl de aanvullende beurs afhankelijk is van het inkomen van de ouders en/of partner van de student. Een student kan dus zowel de basisbeurs als de aanvullende beurs ontvangen als hij/zij aan de voorwaarden voldoet. Alle inkomens onder de 34.600 euro krijgen een maximale aanvullende beurs. In het nieuwe wetsvoorstel is de bovengrens van de aanvullende beurs verhoogd naar 70.000 euro.
Studiefinanciering tijdelijk stop zetten
Het is mogelijk voor studenten om hun studiefinanciering tijdelijk stop te zetten en op een later moment weer te hervatten. Dit wordt ook wel een ‘pauze’ genoemd. Dit kan handig zijn als een student bijvoorbeeld tijdelijk stopt met studeren, een tussenjaar neemt of stage loopt zonder recht te hebben op studiefinanciering. Als de basisbeurs terugkomt in het studiejaar 2023/2024, kan het voor sommige studenten financieel voordelig zijn om hun studiefinanciering op pauze te zetten en pas weer op te starten als de basisbeurs beschikbaar is. Op deze manier kunnen ze gedurende de periode zonder studiefinanciering geld besparen of opzijzetten voor later. Het is wel belangrijk om er rekening mee te houden dat het op pauze zetten van de studiefinanciering gevolgen kan hebben voor het aantal resterende maanden prestatiebeurs. Deze teller loopt namelijk door tijdens de pauzeperiode.
De voordelen van een herinvoering van de basisbeurs
Het kabinet wil de basisbeurs opnieuw invoeren om de toegankelijkheid van het hoger onderwijs te vergroten en de financiële drempel voor studenten te verlagen. Het afschaffen van de basisbeurs in 2015 heeft er namelijk voor gezorgd dat studenten meer zijn gaan lenen en daardoor vaak met een hoge studieschuld de arbeidsmarkt opgaan. Het kabinet hoopt dat het herinvoeren van de basisbeurs ervoor zorgt dat studenten minder hoeven te lenen en daardoor met minder schulden afstuderen. Ook hoopt het kabinet hiermee het aantal studenten dat uit financiële overwegingen niet gaat studeren te verminderen.